تولید منهای غرور و رالی یعنی افزایش تیراژ!

در طول 27 سال گذشته نام “سایپا” چنان با “پراید” عجین شده که صنعت خودروسازی ایران به “پراید” معروف شده است. خودرویی که به دلیل چرخش مکرر و حضور زیاد در خیابان ها و جاده ها طبق قوانین آماری بیشتر از سایر خودروها نمایان بود، باعث تصادف شد. به طوری که سایر عوامل تصادفات جاده ای مانند خطای انسانی و تعدد نقاط حادثه خیز در جاده های کشور سهم 60 درصدی پراید از خودروهای تردد در کشور را تحت الشعاع خود قرار داده است. البته در این میان این بحث هم مطرح شد که اگر این سهمیه برای خودروی ایمن بود تا پراید، آیا باز هم شاهد تلفات زیادی در تصادفات جاده ای بودیم؟ این بحث ها و حواشی باعث شده تا مدیران عامل گروه خودروسازی سایپا حداقل طی پنج سال گذشته اعلام و متعهد شوند که پراید را از خط تولید خارج کنند، اما در نهایت پس از گذشت نزدیک به سه دهه از تولید، این فرد مهم با نام سید جواد سلیمانی به ثبت رسیده است. . سایپا با راهکارهایی مانند همسان سازی قطعات، تامین حداکثری مواد اولیه در داخل، استفاده از بسترهای مشترک برای ایجاد تنوع در تولید، جایگزینی خودروهای داخلی با محصولات مشترک خارجی، جایگزینی محصولات بهتر با خودروهای قدیمی و بی کیفیت، افزایش بهره وری و معرفی محصولات جدید با نرخ جذب بالا سعی کرده است نه تنها چراغ ها را روشن نگه دارد، بلکه کیفیت و تنوع محصولات خود را نیز ارتقا دهد.

سایبا در نبود غرور سقوط نکرد

پراید در سال های پایانی تولید خود، حدود 67 درصد از کل ظرفیت تولید سایپا را به خود اختصاص داد و خداحافظی با این خودرو که همچنان متقاضیان زیادی داشت، معادل فرصت دیدار عطا با آخرین نسخه های صفر بود. کیلومتر طی سال گذشته (99) و 170 میلیون تومان معامله شد. سایپا در غیاب پراید سقوط نکرد و تولید مشترک با خارجی ها را تنها با برنامه ریزی بسیار گسترده چه در فرمولاسیون و چه در اجرا متوقف کرد. این خودروساز در گام اول پس از خداحافظی با پراید و در غیاب محصولات همراه، از پلت فرم X200 به عنوان اولین واحد خود برای جایگزینی و تنوع محصول استفاده کرد و در عین حال پلتفرم عظیم SPE را توسعه داد. این پیشرفت تا آنجا پیش رفت که پس از شاهین، اولین کراس اوور ایرانی با نام آریا بر اساس این پلتفرم رونمایی شد. اطلس جدید، نوزاد جدید خانواده X200 و طراحی شده در کلاس B، به زودی رونمایی خواهد شد.

سبد خالی نیست!

تا دو سال پیش یعنی در سال 97 از هر 4 خودروی تولیدی سایپا، یک خودرو مونتاژی یا محصول مشترک با مشارکت شرکای خارجی این خودروساز از جمله رنو، برلیانس یا چانگان و 2.5 خودرو تولید می شد. مبدا سه تا … پراید داشت شکل می گرفت! اما امسال افزایش تولید در سایپا در غیاب محصولات پراید و جوینت رخ داد. البته در سال 1377 سایپا تنها خودروساز ایرانی بود که نسبت به سال 97 کاهش تولید نداشت و با کمک محصولاتی چون تیبا، سینا و کویک جای پراید و محصولات مشترک را پر کرد. اما سایپا در سال 99 و امسال تولید محصولات قبلی خود را متوقف نکرد و مدل های جدیدی از ساینا و کوئیک از جمله ساینا اس و کوئیک اس را تولید و روانه بازار کرد. حتی با کوچکترین تعاملی با شرکت ها، خودروسازان خارجی و قطعه سازان و خودروسازان داخلی حتی در مبادلات مالی با مشکل مواجه بودند. محدودیت‌های ناشی از کرونا در دو سال گذشته مانند سایر نقاط جهان، صنایع کشورمان را سنگین کرده است. سایر مشکلات داخلی مانند نوسانات نرخ ارز، تورم افسارگسیخته، افزایش نرخ نهاده های تولید و … نیز در این مدت به تولید ضربه زد.

هم کیفیت و هم تنوع محصول

اسناد منتشر شده از روند توسعه محصول سایپا که در طرح های موسوم به «سایپا جدید» دنبال می شود، حکایت از آن دارد که موضوع کیفیت فدای تسریع در معرفی محصولات جدید نشده است.

ویدئوهای تست ایمنی ایربگ و تست تصادف جانبی شاهین طبق استاندارد اروپایی ECE برای اولین بار در صنعت خودرو کشور منتشر شد و تصویر جدیدی از ایمنی محصولات جدید داخلی را به نمایش گذاشت. اما گذراندن این استانداردها برای تولید خودرو در ایران الزامی نیست و تنها خودروها برای ورود به بازار اروپا ملزم به رعایت این الزامات هستند. سایپا نه تنها در طراحی شاهین و آریا به ایمنی عابران پیاده توجه دارد، بلکه در طراحی سینا، سپر و درب موتور را طوری طراحی کرده است که در هنگام تصادف کمترین آسیب را به عابران پیاده وارد کند. همه اینها در حالی است که صنعت خودرو ایران قبل از اتفاقات عجیب اقتصادی و تحریم ها در یکی دو سال گذشته اقدام به تولید محصولات قدیمی می کرد و شرکت های بزرگ نیز سهم ویژه ای در تولید محصولات متنوع داشتند. اما با اتفاقات تاریخی مانند خداحافظی با پراید، تنوع بخشی به سبد محصولات با برند و مهندسی کاملاً اصیل، فعالیت ها در اولویت قرار گرفته اند و اخبار منتشر شده از سوی سایپا نشان می دهد که این اقدام موقتی نبوده و به شدت دنبال می شود.